Dat zei Paul D'Otreppe, voorzitter van de Belgische Vereniging van Zieken-huisdirecteurs (BVZD) op het webinar van het VBS (Verbond der Belgische Beroepsverenigingen van Artsen-Specialisten) zaterdag 5 februari. Het thema was de hervorming van de ziekenhuisfinanciering en de nomenclatuur.
Big bang
De ziekenhuisdirecteurs staan volgens D'Otreppe - in het dagelijks leven is de man algemeen directeur van de Clinique Saint Luc in Bouge - zeer positief tegenover de hervormings- plannen van minister Vandenbroucke. "Dit is een big bang die alle directies onderschrijven", zei hij. "Het oude financieringsmodel is immers niet meer levensvatbaar. Voor het eerst in twintig jaar pakt een hervormingsplan meteen de hele problematiek aan. Dat getuigt van veel ambitie. De BVZD onderschrijft de achterliggende filosofie."
Volgens de vereniging van directeuren dient er meer aandacht te gaan naar value-based healthcare en naar de patiënt als spilfiguur van de zorg- verlening. "Zorguitkomst en pa- tiëntervaring zijn essentieel", dixit D'Otreppe. "Kwaliteit moeten we financieren, niet langer volume zoals nu het geval is. Het huidige systeem is ook te rigide en bevat geen prikkels om innovatie te stimuleren."
Volgens de BVZD-voorzitter is België wel het enige land ter wereld waar men eerst ziekenhuisnetwerken installeerde om pas daarna de financiering te hervormen. "Frankrijk bijvoorbeeld pakte eerst de geldstromen aan. Pas tien jaar later volgden de netwerken."
Vermageren
Meer aandacht moet er gaan naar healthcare tot health, naar de manier waarop zorg verstrekt wordt. "We dienen paal en perk te stellen aan het huidige hospitalocentrisme. Vele andere zorgtypes buiten de ziekenhuizen zijn er mogelijk", aldus D'Otreppe. "Denk maar aan de eerste- en tweedelijnszorg. Een vermageringskuur voor de ziekenhuizen is noodzakelijk evenals een reallocatie van middelen naar de preventieve gezondheidszorg. Want gezonde mensen hoeven niet verzorgd te worden. En wie toch ziek wordt en in goede conditie is, kunnen we sneller uit het ziekenhuis ontslagen."
Kortom, stelde BVZD-directeur Paul D'Otreppe, een disruptieve hervorming is meer dan ooit aan de orde. "2025 is krap om dit rond te krijgen. Daar staat echter tegenover dat alles aan alles gelinkt is. Er één element uithalen, is onmogelijk. Hoe dan ook is minder concurrentie tussen de ziekenhuizen een goede zaak."
De vele knelpunten van een hervorming
Blikvanger op het webinar van het VBS was professor Johan Kips (KU Leuven), zowat de technicus achter de hervormingsplannen van minister Vandenbroucke. Hij lichtte de nota over de ziekenhuisfinanciering toe (zie AK 2701). Aangezien de tekst zeer beknopt is, kreeg professor Kips heel wat vragen te verwerken. Een greep uit zijn antwoorden.
Een heikel punt is het niet-urgent interhospitaal verkeer. Als ziekenhuizen in de toekomst intenser samenwerken in netwerken, wint ziekenvervoer uiteraard aan belang. Johan Kips erkende dat momenteel onduidelijk is wat de reële kosten zijn. Twee proefprojecten gaan klaarheid scheppen. Aan de hand daarvan werkt het kabinet een financieringswijze uit zonder dat de patiënt opdraait voor de factuur.
Laboratoria voor anatomopathologie gaan naar het netwerkniveau. Voor de labo's klinische biologie bestaat die mogelijkheid ook maar het is geen verplichting.
Pathologiefinanciering en 'bundled payment' responsabiliseren de patiënt zoals nu al het geval is. Met name door middel van remgelden, verzekeringspremies en honorariasupplementen. Vandenbroucke wil de supplementenregeling aanpakken. Dat heeft uiteraard impact op de rol van de privéverzekeraars. Om die uit te klaren en verzekeraars te responsabiliseren gaat het kabinet met hen onderhandelen.
Het concept 'bundled payment' vertrekt vanuit een multidisciplinaire zorgaanpak. Ook hier gaf prof. Kips toe dat nog niet concreet is hoe die op termijn precies gerealiseerd zal worden. Hij maakte de vergelijking met zorgtrajecten zoals bijvoorbeeld voor diabetes type 2. Daarbij zijn huisartsen, endocrinologen, oftalmologen en andere zorgverleners betrokken. Hamvraag is vooral hoe het gebundelde budget kan verdeeld worden over de verschillende specialisten.
Er komt overleg met alle stakeholders -- artsen, ziekenfondsen, ziekenhuizen ... -- om de omslag verder uit te werken. Van belang is dat ook de gemeenschappen hierbij betrokken worden. "Want", dixit Johan Kips, "dit is een federaal plan. Maar de eerste lijn is in Vlaanderen, met eerstelijnszones, op een andere manier georganiseerd dan in Wallonië en Brussel waar de huisartsenkringen de spil zijn. De afstemming van de ziekenhuizen zal dus regionaal verschillend zijn.
De nieuwe ziekenhuisfinanciering verandert niets fundamenteels voor extramuraal werkende specialisten. Johan Kips benadrukte ook dat het niet de bedoeling is om naar een systeem zoals de Britse National Health Service te gaan. Het Bismarck-model met concertatie van alle betrokkenen heeft zijn verdiensten en blijft behouden.