Begin december wordt de SustaCare-tool officieel gelanceerd. Die moet ziekenhuzien en andere zorginstellingen op weg helpen naar een duurzame toekomst, aan de hand van een uitgekiend stappenplan. De initiatiefnemers rekenen op veel bijval uit het veld.
Een van de mensen die mee aan de wieg van het project stond, is ir. Philip Verheye, manager technische zaken in het ZOL en bestuurslid van ZORG.tech, de vakverenging van leidinggevenden van technische diensten in de zorgsector. Hij legt uit hoe SustaCare ontstaan is.
"Het hele verhaal begint met het klimaatengagement van 2017 tussen toenmalig Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen en de zorgkoepels. Daarin werden 13 engagementen vastgelegd, zoals 27% energiereductie en 40% CO2-reductie in de zorg tegen 2030. Verder stond er ook in dat er een klimaatvisieplan moet worden opgemaakt en dat er een klimaatverantwoordelijke aangesteld moet worden."
Rijp voor lancering
VIPA, het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden, heeft de jaren nadien samen met het Vlaams Energiebedrijf veel initiatieven genomen aangaande duurzaamheid, gaat Verheye verder. Ook werd het koepeloverleg klimaat opgestart. "Vanuit Zorgnet-Icuro werd het initiatief genomen om voor de zorgsector 'SustaCare' te ontwikkelen vanuit de bestaande 'Sustatool'. Deze tool is geschikt voor opmaak en opvolging van het klimaatvisieplan."
ZORG.tech maakte al snel de keuze om die tool te promoten in de zorgsector. Philip Verheye: "Vooral het laatste half jaar is dat in een stroomversnelling gekomen. Een werkgroep met een 13-tal mensen heeft SustaCare getest en bijgeschaafd, zodat die nu rijp is voor de lancering. Dat moest normaal gesproken gebeuren op het jaarcongres van ZORG.tech op 2 december. Maar dat is door de coronasituatie jammer genoeg afgelast. We kijken nu samen met Zorgnet-Icuro hoe we de lancering concreet zullen aanpakken. Alleszins behouden we de afgesproken timing: begin december."
Vijfstappenplan
Wat doet de SustaCare-tool nu precies? Je kan het zien als een spiegel die ziekenhuizen en andere instellingen zich voorhouden om uit te maken hoe duurzaam ze scoren op vlak van aankoop, mobiliteit, waterverbruik, personeelsbeleid, enz. Zo weten ze welke weg ze nog moeten afleggen.
"De tool helpt instellingen om vijf stappen te doorlopen, een traject waarin ze alles kwijt kunnen wat rond duurzaamheid draait", legt Philip Verheye uit. Plan, do, check, act - daar komt het op neer. "Veel instellingen doen al veel rond duurzaamheid. Het is nu kwestie van die acties visueel te maken: laten we op papier zetten wat we al doen, en wat we nog niet doen. De tool dwingt je daartoe in een richting, en bij elke stap hoort een leuke informatieve video, wat heel handig is."
De eerste stap is een vragenlijst over bestaande initiatieven. De resultaten worden samengevat in een score. Ten tweede komt het erop aan een missie en visie rond duurzaamheid op te stellen: wat willen we bereiken? Daarna is het kwestie van concrete acties te definiëren en die ook op te volgen in de tool. Als laatste stap is er een rapportering: waar staan we?
Lerend netwerk
De tool dient dus als leidraad om de eigen vooruitgang inzake duurzaamheid op te volgen en te rapporteren. In de toekomst kan er eventueel een benchmarking met andere ziekenhuizen bijkomen.
"Veel zorginstellingen kampen met dezelfde problemen en zetten gelijkaardige acties rond duurzaamheid op. De bedoeling is om na de lancering een stuurgroep op te richten om te komen tot een lerend netwerk, zodat we de tool kunnen bijstellen qua vragenlijst en standaardacties en ideeën kunnen uitwisselen. Als er voldoende belangstelling is, bekijken we of we per provincie of per type instelling aparte werkgroepen kunnen vormen." Doel is om zo SustaCare te laten groeien, in samenwerking met Zorgnet-Icuro en met de ontwikkelaar.
Trekker
Wie er in de instelling met de tool aan de slag gaat, maakt eigenlijk niet zo veel uit, stelt Verheye. "Duurzaamheid beperkt zich sowieso niet tot één welbepaalde dienst. Zowel het facilitair beleid, de dienst afval, de preventiedienst, de technische dienst, zorg, communicatie,... komen ermee in aanraking. Best is dat elke instelling een werkgroep inricht met al die verschillende disciplines, met de duurzaamheidsmedewerker als trekker. Ideaal komen de acties top-down tot stand, maar in de praktijk gebeurt het meestal bottom-up. Eigenlijk maakt het niet uit, zolang er maar iets gebeurt", lacht hij.
Meer info: mvovlaanderen.be/sustatool/home
Ir. Philip Verheye
Een van de mensen die mee aan de wieg van het project stond, is ir. Philip Verheye, manager technische zaken in het ZOL en bestuurslid van ZORG.tech, de vakverenging van leidinggevenden van technische diensten in de zorgsector. Hij legt uit hoe SustaCare ontstaan is. "Het hele verhaal begint met het klimaatengagement van 2017 tussen toenmalig Vlaams minister van Volksgezondheid Jo Vandeurzen en de zorgkoepels. Daarin werden 13 engagementen vastgelegd, zoals 27% energiereductie en 40% CO2-reductie in de zorg tegen 2030. Verder stond er ook in dat er een klimaatvisieplan moet worden opgemaakt en dat er een klimaatverantwoordelijke aangesteld moet worden." Rijp voor lancering VIPA, het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden, heeft de jaren nadien samen met het Vlaams Energiebedrijf veel initiatieven genomen aangaande duurzaamheid, gaat Verheye verder. Ook werd het koepeloverleg klimaat opgestart. "Vanuit Zorgnet-Icuro werd het initiatief genomen om voor de zorgsector 'SustaCare' te ontwikkelen vanuit de bestaande 'Sustatool'. Deze tool is geschikt voor opmaak en opvolging van het klimaatvisieplan." ZORG.tech maakte al snel de keuze om die tool te promoten in de zorgsector. Philip Verheye: "Vooral het laatste half jaar is dat in een stroomversnelling gekomen. Een werkgroep met een 13-tal mensen heeft SustaCare getest en bijgeschaafd, zodat die nu rijp is voor de lancering. Dat moest normaal gesproken gebeuren op het jaarcongres van ZORG.tech op 2 december. Maar dat is door de coronasituatie jammer genoeg afgelast. We kijken nu samen met Zorgnet-Icuro hoe we de lancering concreet zullen aanpakken. Alleszins behouden we de afgesproken timing: begin december." Vijfstappenplan Wat doet de SustaCare-tool nu precies? Je kan het zien als een spiegel die ziekenhuizen en andere instellingen zich voorhouden om uit te maken hoe duurzaam ze scoren op vlak van aankoop, mobiliteit, waterverbruik, personeelsbeleid, enz. Zo weten ze welke weg ze nog moeten afleggen. "De tool helpt instellingen om vijf stappen te doorlopen, een traject waarin ze alles kwijt kunnen wat rond duurzaamheid draait", legt Philip Verheye uit. Plan, do, check, act - daar komt het op neer. "Veel instellingen doen al veel rond duurzaamheid. Het is nu kwestie van die acties visueel te maken: laten we op papier zetten wat we al doen, en wat we nog niet doen. De tool dwingt je daartoe in een richting, en bij elke stap hoort een leuke informatieve video, wat heel handig is." De eerste stap is een vragenlijst over bestaande initiatieven. De resultaten worden samengevat in een score. Ten tweede komt het erop aan een missie en visie rond duurzaamheid op te stellen: wat willen we bereiken? Daarna is het kwestie van concrete acties te definiëren en die ook op te volgen in de tool. Als laatste stap is er een rapportering: waar staan we? Lerend netwerk De tool dient dus als leidraad om de eigen vooruitgang inzake duurzaamheid op te volgen en te rapporteren. In de toekomst kan er eventueel een benchmarking met andere ziekenhuizen bijkomen. "Veel zorginstellingen kampen met dezelfde problemen en zetten gelijkaardige acties rond duurzaamheid op. De bedoeling is om na de lancering een stuurgroep op te richten om te komen tot een lerend netwerk, zodat we de tool kunnen bijstellen qua vragenlijst en standaardacties en ideeën kunnen uitwisselen. Als er voldoende belangstelling is, bekijken we of we per provincie of per type instelling aparte werkgroepen kunnen vormen." Doel is om zo SustaCare te laten groeien, in samenwerking met Zorgnet-Icuro en met de ontwikkelaar. Trekker Wie er in de instelling met de tool aan de slag gaat, maakt eigenlijk niet zo veel uit, stelt Verheye. "Duurzaamheid beperkt zich sowieso niet tot één welbepaalde dienst. Zowel het facilitair beleid, de dienst afval, de preventiedienst, de technische dienst, zorg, communicatie,... komen ermee in aanraking. Best is dat elke instelling een werkgroep inricht met al die verschillende disciplines, met de duurzaamheidsmedewerker als trekker. Ideaal komen de acties top-down tot stand, maar in de praktijk gebeurt het meestal bottom-up. Eigenlijk maakt het niet uit, zolang er maar iets gebeurt", lacht hij.
