"Als neurochirurg werd ik elke dag geconfronteerd met de problemen om patiënten op de operatietafel te tillen en goed te positioneren in buiklig, om bloedingen en complicaties te vermijden", legt dr. Paul Depauw (50) uit. "Maar de stap van een idee om die belastende handelingen met behulp van persluchtkussens te faciliteren tot hun introductie in de zorg als ergonomische tool is een marathon lopen.
Dokter Depauw brengt in herinnering hoe hij de facto op de idee is gekomen om te gaan werken met perslucht: "In een operatiekamer is steevast perslucht aanwezig, maar daarvan maakt men (te) weinig gebruik - in tegenstelling tot in de bouw of fabrieken. Ik heb nog steeds het filmpje op mijn gsm staan over hoe men een gekantelde vrachtwagen met behulp van persluchtkussens weer heeft rechtgezet. Toen is het bij mij beginnen dagen: waarom gebruiken we zoiets niet in de zorg?"
Marathon
Maar erkent de neurochirurg: "Iedere arts heeft wel eens ideeën, maar niet iedereen heeft de tijd of de interesse om daar verder iets mee te doen. Als chirurgen zijn we ambachtslui: we hebben afgelijnde contacten en proberen het probleem van een patiënt op te lossen. Maar tussen een idee en de omzetting daarvan naar een product, daarvoor moet je een zekere ondernemingsgeest hebben, risico's willen nemen. Want dit mag misschien een simpel idee lijken, de stap naar een product, laat staan een bedrijf, is een heel ander paar mouwen! Ik ben nooit opgeleid als productontwikkelaar of manager."
In tijd uitgedrukt: "Ik ben in 2009 voor het eerst beginnen denken: hoe kunnen we dit oplossen of verbeteren? In 2014 heb ik dan de vennootschap opgericht. Maar het heeft nog een hele poos geduurd voor we effectief een stabiel prototype hadden, patenten hebben neergelegd, testen zijn gaan doen en tegelijk ook al met ideeën speelden om dit product ook voor andere collega- zorgverleners beschikbaar te maken." Dat is ook het moment dat Inge Bruynooghe (ex-Philips-topvrouw) als CEO in het bedrijf is gestapt. Nogmaals dr. Depauw: "De tijdslijn toont hoezeer dit een marathontraject is. A posteriori kan je zeggen: Waarom ben ik niet op dat idee gekomen? Ik ben misschien een koppige doorzetter, maar dat maakt me nog geen bedrijfsleider. Inge en het team zijn terzake veel beter geplaatst."
Het is heel raar dat de zorg een van de laatste sectoren is waar men aandacht voor ergonomie is gaan hebben' - dr. Paul Depauw
Verantwoordelijkheid
Centraal in het Ergotrics-verhaal staat het belang van ergonomie. "Het is heel raar dat de zorg een van de laatste sectoren is waar men aandacht voor ergonomie is gaan hebben. Er bestaat geen wettelijke verplichting om terzake hulpmiddelen aan te reiken. Er zijn wel internationale richtlijnen, maar die zijn niet goed gekend. Ziekenhuismanagement en raden van bestuur krijgen er steeds meer aandacht voor, ook omdat personeel zo kostbaar geworden is!"
Dokter Depauw stipt twee relevante zaken aan. Volgens het Amerikaanse Institute for Occupational Safety and Health zou een vrouwelijke verpleegkundige maar 17 kilogram mogen tillen, een mannelijke collega 22 kilogram. "Ik werk in Nederland, in het Neurochirurgisch Science Center in Tilburg; daar weegt een patiënt gemiddeld 80 tot 120 kilogram. Als je die op de operatietafel moet tillen en die handeling meermaals daags herhalen, wees dan niet verwonderd dat verpleging na verloop van tijd uitvalt of afhaakt." In Engeland heeft men berekend wat de implementatie van een ergonomische no lifting policy zou kosten. "Het zou neerkomen op 0,2 à 0,3% van het jaarbudget van een ziekenhuis. Het Royal College of Nursing schat dat als men zo'n policy drie jaar zou volhouden dat leidt tot een reductie van de personeelsuitval op basis van musculoskeletale klachten met 50%! Dat lijken verre doelstellingen. Vanuit onze overtuiging dat onze producten een nuttige bijdrage kunnen leveren, willen we dat besef nog meer ingang doen vinden bij management en raden van bestuur. Het is immers ook hun verantwoordelijkheid als werkgever."
Designprijs
Het productgamma van deze inflatables for healthcare is intussen al aardig uitgebreid, geeft de CEO aan. "We hebben uit de zorg heel snel de vraag gekregen om extra producten te maken. Zo bekijken we de mogelijkheid om onze unisex-producten op termijn te diversifiëren voor vrouwelijke patiënten. Maar bij de start van de covidpandemie zijn we spoorslags be-ademingskussens voor coronapatiënten gaan produceren."
Intussen is ook een van de producten (de Morphemat) bekroond met de Henry van de Velde design-Award en staat de lancering op de Amerikaanse markt in de steigers. "Zo'n award geeft energie. Ook de notificatie van de FDA is een belangrijke mijlpaal." Maar eigenlijk vat een anekdote nog het best het Ergotricsverhaal samen. Dr. Paul: "Toen ik twee jonge verpleegkundigen vertelde dat ik de uitvinder was van die opblaaskussens, zeiden ze heel laconiek: Hoe zou je dat anders doen? Onze lowtechtool lijkt misschien heel banaal, maar eenmaal je het gewend bent, wil je niet meer zonder tillen."